MIASTO I GMINA JAWOR \STADT UND GEMEINDE JAWOR

Jawor jest miastem urokliwym i gościnnym, położonym w centrum Dolnego Śląska. Jego 750-letnia historia i bogate tradycje spowodowały, że łączy ono elementy trzech kultur: polskiej, niemieckiej i czeskiej. Średniowieczny Jawor był miastem królewskim, stolicą księstwa piastowskiego, posiadał silną pozycję polityczną oraz gospodarczą. Dorobkiem trzech kultur są liczne zabytki na czele z perłą baroku śląskiego ,,Kościołem Pokoju pw. Ducha Świętego’’, wpisanym w roku 2001 na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Wokół miasta przebiegają liczne szlaki turystyczne i ścieżki dydaktyczne oraz rowerowe, dające turystom możliwość aktywnego wypoczynku, zwiedzenia wielu interesujących zabytków i uczestniczenia w wielu imprezach rekreacyjnych.
Samo miasto zachowało swój dawny urbanistyczny układ, a jego centrum wyróżnia się neorenesansowym ratuszem i barokowymi kamieniczkami otaczającymi zabudowę podcieniową. Tu odbywają się coroczne Międzynarodowe Targi Chleba, a jaworski rynek zyskał miano laureata w ogólnopolskim konkursie „Rynek Turystyczny Miasta”.

Kościół Pokoju w Jaworze/Friedenskirche in Jauer

Protestancki Kościół wybudowany został na mocy pokoju westfalskiego kończącego wojnę trzydziestoletnią (1618-1648). Cesarz Ferdynand I pozwolił w trzech stolicach księstw wybudować kościoły z materiałów nietrwałych: drewna i gliny wymieszanych ze słomą. Kościoły miały stanąć poza murami miasta, a ich konstrukcja nie przewidywała budowy wież. Autorem projektu jaworskiego kościoła był Albrecht von Saebisch z Wrocławia, a jego pomocnikiem jaworski majster ciesielski Andreas Gamper. Kościół został wzniesiony na drewnianej konstrukcji ryglowej. Jest to budowla trójnawowa typu bazylikowego. Nawę wypełniają empory, na których umieszczono ponad 140 malowideł przedstawiających sceny Starego i Nowego Testamentu, przyrodę, okoliczne zamki. Empory zostały przyozdobione herbami rodowymi. Barokowa, złocona ambona autorstwa Mathausa Knote w formie kielichowego kosza, zdobionego figurami czterech ewangelistów jest jednym z najpiękniejszych elementów wystroju. Na 200-lecie kościoła ufundowano nowe organy z pracowni A. A. Lummerta z Wrocławia. W 2002 r. organy zostały ponownie odrestaurowane, uzyskując przepiękne brzmienie. W kościele na uwagę zasługują: drewniana chrzcielnica z 1656 r. oraz trzy konfesjonały i ołtarz wykonany w 1672 r. przez Martina Schneidera z Kamiennej Góry. Kościół otacza park z alejami lipowymi. Teren ten to pozostałość starego cmentarza ewangelickiego zlikwidowanego w 1972 r. W 2001 r. Kościół Pokoju w Jaworze i bliźniaczy w Świdnicy zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Każdego roku odbywają się tutaj Jaworskie Koncerty Pokoju, podczas których rozbrzmiewa muzyka kameralna wykonana przez najlepszych artystów polskich i niemieckich.

Muzeum Regionalne w Jaworze/Regionalmuseum in Jauer

Kolejnym bardzo ciekawym zabytkiem jest XV-wieczny zespół poklasztorny oo. bernardynów, w którym obecnie mieści się Muzeum Regionalne. W latach 1565-1654 należał do protestantów, którzy prowadzili tu szkołę oraz schronisko dla bezdomnych. W 1638 r. klasztor został zwrócony ponownie bernardynom, a po sekularyzacji zakonów w 1810 r. władze pruskie przejęły klasztorny majątek. Prusacy urządzili tu, m.in.: warsztaty, magazyn, zbrojownię i wozownię oraz urząd policyjny. Po roku 1945 w klasztorze znajdowały się mieszkania komunalne. Od tego czasu zespół zaczął popadać w ruinę. Podczas remontu przeprowadzonego w latach 1976-1986 obiekty poklasztorne zostały zaadaptowane na cele muzealne. Dzisiaj w salach i korytarzach muzealnych można obejrzeć wystawę łowiecką „Darz Bór” z trofeami myśliwskimi, sztucerami, dubeltówkami, dawnymi strzelbami i dawnym wyposażeniem myśliwego oraz liczne łowieckie fotografie. W nawie kościoła poklasztornego znajduje się Galeria Malowideł Ściennych i Śląskiej Sztuki Sakralnej. W dawnej kaplicy i zakrystii eksponowana jest wystawa „Szable, miecze, karabiny”, ukazująca broń białą i palną. W refektarzu umiejscowiona jest ekspozycja dawnego rzemiosła, a dalej można zobaczyć wystawę „Izba Dolnośląska”, na której zaprezentowane są przedmioty związane z kulturą materialną śląskiej wsi i Jawora. Prócz znakomitych wystaw można podziwiać wiele pięknych fresków przedstawiających sceny biblijne, m.in.: upadek Chrystusa pod krzyżem, pomoc Cyrenejczyka, stygmatyzację św. Franciszka, a także malowidła przedstawiające Pasję.

Jaworski Ośrodek Kultury - sala teatralna/Das Jauer Kulturzentrum - Theatersaal

Historia teatru jaworskiego jest bardzo ciekawa i sięga roku 1799, kiedy niejaki Fuller wynajął górną część starych sukiennic z zamiarem przebudowania ich na teatr. Po przebudowie grupa artystów Fullera rozpoczęła występy. Z jaworskimi aktorami współpracowali aktorzy legnickiego Teatru Towarzystwa Patrycjatu. W 1850 r. stan budowli, w której znajdował się teatr, stanowił wiele do życzenia. Fakt złego stanu budynku zmusił do przeniesienia jaworskiej sceny do hotelu „Pod Złotym Mieczem”. Budynek Domu Kupców rozebrano w 1869 r., a na jego miejscu wzniesiono Teatr Miejski, który przetrwał po dziś dzień. Otwarcie nowego teatru nastąpiło w 1875 r. W latach 1925-1928 dokonano gruntownej modernizacji budynku. W 1933 r. teatr otrzymał rangę Teatru Prowincjonalnego Dolnego Śląska. Było to centrum okręgu teatralnego, obejmujące Jawor, Bolków, Chojnów, Kamienną Górę, Lubawkę, Szprotawę oraz Środę Śląską. Pamiątką tamtych lat był pozłacany napis „Stadt Teather”, zdobiący zachodnią fasadę budynku.

Baszta Strzegomska/Striegauer Bastei

Jest to wieża o bardzo interesującej budowie, ponieważ kwadratowa podstawa na poziomie drugiej kondygnacji przeistacza się w ośmiokąt. Wysokość wieży wynosi ok. 25 m, a grubość murów dochodzi do 2 m. Zakończenie wieży ma rzadką formę średniowiecznego hełmu rycerskiego. Niegdyś wieża przylegała do Bramy Strzegomskiej i służyła do obrony miasta. Do połowy XVI w. pełniła rolę wieży obserwacyjnej. W latach późniejszych w jej dolnej partii mieściło się więzienie, a następnie prochownia. Jeszcze do 1945 r. strażacy wykorzystywali basztę do obserwacji przeciwpożarowej. Dziś stanowi ona relikt dawnej historii miasta i wraz z murami obronnymi nadaje centralnej części miasta średniowieczny charakter.

Znalazłeś błąd lub chciałbyś zgłosić aktualizację napisz